Mijn oren…, twee toch wel behoorlijke jongens aan mijn hoofd. Hun klus: het dragen van mijn bril? Of toch óók nog iets anders: horen, luisteren?

*Horen…? Daar kan ik niks aan doen, dat geluid komt als vanzelf mijn gehoorgang binnen, geeft een roffel op mijn trommelvliezen en mijn hersenen maken er dan hapklare brokken van voor mij, die daar vertaald worden tot begrepen kost. Er is de hele dag door zóveel te horen: radio, tv, muziek, verkeer, mensen en nog veel meer, dat het horen je soms vergaat.

Ik denk er wel eens over na wat je eeuwen geleden eigenlijk buiten op straat kon horen: het geratel van karren op de keien, het geroffel van paardenhoeven, de hamer van de smid, een loeiende koe, geluid van spelende kinderen. En verder… niet zoveel, lijkt me. Dat moet wel lekker rustig geweest zijn. Dat is grondig veranderd. Vraag dat maar eens aan mensen, die bij Schiphol of langs de A2 wonen. Als er niets meer te horen valt, ben je dood, doof, of… word je zenuwachtig, want stilte…. dat zijn we niet meer gewend in een tijd, dat mensen lawaai maken en de natuur geluid maakt. Lawaai-geluid. Mijn advies: ga maar eens naar een willekeurig natuurgebied in Noorwegen. Daar is het zó stil… je weet niét wat je hoort!! Dat kun je ook niet weten, want je hoort er écht niks!! Die sensatie zou ik iedereen gunnen, want dan kom je -heel bijzonder- dicht bij jezelf.

Maar dan… *Luisteren! Dat vind ik best heel moeilijk. Ooit hoorde ik de uitspraak: “Weet je waarom je twee oren hebt en maar één mond? Omdat je twee keer zo goed moet luisteren dan praten”. Ach ja, want alles wat ik zeg, dat weet ik allemaal al. Luisteren vraagt een andere, actieve houding. Ik zet mijn oren open, mijn hersenen aan en ik ben alert op het geluid, dat bij mij binnenkomt: de diepe zucht van mijn geliefde (heeft ze een probleem?), het kuchje van de gast (die wil aandacht?), het geritsel achter de deur naar die donkere gang (een inbreker?)

Luisteren…. ik oefen er veel op. Valt niet altijd mee. Wat vraagt dat geluid van mij? Wat wordt mijn reactie? In de tijd van iPhone, iPad, iPod en ( -helaas ook) iWorld- wordt er niet meer goed geluisterd. We zijn veel met ‘i’ (aai), met onszelf, bezig. Kijk maar eens in een vergadering. Iemand is aan het woord en daar gaan we al: “Ja, maar ik…..!!” En dan ben je alweer geblokkeerd, omdat je iets wilt vertellen, terwijl je het verhaal van de ander niet eens binnen laat komen. Ja, we zijn met elkaar vanuit de diepte naar de oppervlakte gekomen: zó oppervlakkig… “Hoe is het? Alles goed?” En men loopt door zonder verder een antwoord af te wachten. De knapste interviews op radio en tv vind ik dié interviews, waarbij je alleen de gast aan het woord hoort. De interviewer hoor en zie je niet. Coen Verbraak is daar een goed voorbeeld van. Dan word je wel gedwongen om te luisteren.

Dan is er volgens mij nog een andere, heel moeilijke vorm van luisteren. Luisteren naar binnen. Dat is luisteren naar jezelf, naar wie je écht bent. En dat vind ik niet eenvoudig! Weet je, we hebben vanaf het begin van de basisschool zó geleerd om ons gevoel, onze intuïtie, achter ons te laten en om in ons verstand te gaan zitten, dat we teveel denken en daardoor dus te weinig voelen. Denken blokkeert het gevoel. Niks intuïtie, niks creativiteit. Door heel stil te zijn voel ik wie ik ben. Echte stilte is contact maken met je zelf. Daar hoef je niet de bergen voor in of een week in een klooster, waar je de hele dag niks mag zeggen. Is trouwens wel een fijne ervaring…

Stilte kan soms ongemakkelijk zijn. Kijk maar naar het spreekwoord, wanneer er in een groepje mensen opeens een stilte valt. We zeggen dan “Er gaat een dominee voorbij”. Gevoel…. een geweldige, miskende bron, boordevol informatie, die we allemaal hebben. Grandioze ideeën bedénk je niet, die komen uit je verbeelding, je gevoel, zó maar naar boven, ze ‘schieten je te binnen…!’ Durf een beslissing te nemen vanuit je gevoel: de wereld gaat voor je open. Op school word je afgeleerd om naar je eigen gevoel te luisteren, om op je gevoel te vertrouwen. Nee, daar is geen ruimte voor. Daar leer je te doen wat een ander zegt. Kijk maar naar de vakken met gevoel: de creatieve vakken. Daar is steeds minder ruimte voor. Je gevoel filtert en het stuurt je naar de bron, die stilte heet, daar waar je grote krachtbron ligt. Zonder stilte ben je het contact met je zelf kwijt. …